آشنایی با هفته های بارداری

سه ماهه اول بارداری (هفته ۱ تا ۱۳)

سه ماهه اول بارداری، یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل دوران بارداری است که از هفته اول تا پایان هفته سیزدهم ادامه دارد. از لحظه لقاح تا تولد، جنین به تدریج رشد می کند و اعضای حیاتی اش شکل می گیرند، در حالی که بدن مادر نیز خود را برای پذیرش و حمایت از این زندگی نوپا آماده می سازد. در این بازه زمانی، از لحظه لقاح گرفته تا تشکیل قلب، مغز و سایر اندام های حیاتی جنین، تحولات بی نظیری در بدن مادر و جنین رخ می دهد. آشنایی با روند این تغییرات به مادر کمک می کند با آرامش و آگاهی بیشتری مسیر بارداری را طی کند.

بیشتر بخوانید: بارداری به آی وی اف

هفته اول بارداری | آغاز یک مسیر شگفت انگیز

رشد جنین در هفته اول بارداری: در هفته اول بارداری هنوز لقاح انجام نشده است. بدن مادر در این زمان برای تخمک گذاری آماده می شود و رحم لایه ضخیمی از سلول های مخاطی و رگ های خونی (آندومتر) می سازد تا محیط مناسبی برای پذیرش تخمک بارور شده فراهم کند. به طور دقیق، اندازه جنین صفر است و هنوز هیچ ساختار سلولی ای تشکیل نشده است. این هفته بیشتر بر آماده سازی فیزیولوژیک بدن مادر متمرکز است.

علائم مادر در هفته اول بارداری

اکثر زنان در این مرحله علائم بارزی ندارند و بیشتر تغییرات شامل موارد زیر است:

• خستگی و احساس ضعف عمومی
• نوسانات خلقی به علت تغییرات هورمونی
• حساس شدن یا سفت شدن سینه ها
• درد یا گرفتگی خفیف در ناحیه شکم یا لگن
• ترشحات واژنی شفاف یا لکه بینی خفیف
• گاهی خارش واژن که در صورت شدت نیاز به پیگیری دارد

مراقبت های لازم در هفته اول بارداری

در این هفته اهمیت دارد که مادر به طور جدی مراقبت های پیش از بارداری را شروع کند. مصرف روزانه اسید فولیک به مقدار حداقل ۴۰۰ میکروگرم بسیار حیاتی است تا به جلوگیری از نقص های عصبی در جنین کمک شود. همچنین باید از مصرف هرگونه مواد مضر مانند الکل و سیگار خودداری کند و مصرف کافئین را کاهش دهد. تغذیه سالم، شامل میوه ها، سبزیجات و منابع پروتئینی، آب کافی و استراحت مناسب، پایه سلامت مادر و جنین است. از مصرف داروهای بدون تجویز پزشک پرهیز شود و استرس کاهش یابد. در کنار این مراقبت ها، محاسبه سن بارداری هم اهمیت زیادی دارد، زیرا با استفاده از جدیدترین روش های محاسبه هفته بارداری (مانند سونوگرافی دقیق یا ابزارهای آنلاین)، مادر می تواند برنامه تغذیه ای، آزمایش ها و مراقبت های پزشکی را هماهنگ تر انجام دهد. همچنین توصیه می شود از مصرف داروهای بدون تجویز پزشک پرهیز شود و استرس به حداقل برسد.

• شروع مصرف روزانه اسید فولیک (۴۰۰ میکروگرم)
• ترک سیگار و الکل
• کاهش مصرف کافئین
• تغذیه متعادل و سالم
• نوشیدن آب کافی
• استراحت و خواب مناسب
• پرهیز از داروهای بدون نسخه
• مدیریت استرس

نکات پزشکی در هفته اول بارداری

• انجام آزمایش های پایه مانند CBC، بررسی تیروئید و قند خون در صورت نیاز
• به روزرسانی واکسیناسیون ها
• مراجعه به پزشک برای مشاوره پیش از بارداری و بررسی وضعیت سلامت کلی

هفته دوم بارداری | آماده سازی بدن برای بارداری

رشد جنین در هفته دوم بارداری: در این هفته تخمک گذاری صورت می گیرد. تخمک بالغ از فولیکول تخمدان آزاد شده و آماده لقاح است. رحم همچنان بافت ضخیم آندومتر را حفظ می کند تا محیط آماده برای پذیرش تخمک بارور شده باشد. هنوز جنین تشکیل نشده و اندازه آن صفر است.

علائم مادر در هفته دوم بارداری

در این مرحله، زنان ممکن است نشانه های تخمک گذاری را تجربه کنند که شامل موارد زیر است:

• افزایش دمای پایه بدن
• ترشحات شفاف و کش دار واژن
• درد خفیف یا حساسیت در ناحیه تخمدان ها
• تغییرات خلقی مختصر

مراقبت های لازم در هفته دوم بارداری

ادامه مصرف مکمل اسید فولیک ضروری است. داشتن رابطه جنسی منظم در روزهای نزدیک تخمک گذاری شانس بارداری را افزایش می دهد. همچنان باید از مواد مضر پرهیز شود و تغذیه سالم و استراحت کافی در اولویت باشد.

• ادامه مصرف اسید فولیک
• داشتن رابطه جنسی منظم در زمان تخمک گذاری
• خودداری از مصرف الکل و دخانیات
• تغذیه سالم و متعادل
• استراحت کافی

نکات پزشکی در هفته دوم بارداری

• استفاده از کیت تخمک گذاری برای تعیین دقیق زمان آزادسازی تخمک
• مشورت با پزشک در صورت مشکلات باروری

بیشتر بخوانید: درمان ناباروری

هفته سوم بارداری | لقاح و آغاز رشد جنین

رشد جنین در هفته سوم بارداری: در هفته سوم، لقاح بین تخمک و اسپرم رخ می دهد و زیگوت (سلول بارور شده) تشکیل می شود. اندازه زیگوت بسیار کوچک و حدود ۰.۱ تا ۰.۲ میلی متر است. این سلول به سرعت تقسیم می شود و به مرحله بلاستوسیست می رسد، ساختاری توخالی متشکل از چند صد سلول با اندازه حدود ۰.۱۴ میلی متر. بلاستوسیست به سمت رحم حرکت می کند و آماده لانه گزینی در دیواره رحم می شود.

علائم مادر در هفته سوم بارداری

ممکن است برخی علائم اولیه بارداری ظاهر شوند:

• لکه بینی خفیف ناشی از لانه گزینی
• حساس شدن و تورم سینه ها
• خستگی و ضعف غیرمعمول
• تغییرات خلق و خو

مراقبت های لازم در هفته سوم بارداری

ادامه مصرف مکمل اسید فولیک و سایر ویتامین ها اهمیت ویژه دارد. مادر باید از استرس و فعالیت های شدید پرهیز کند و تغذیه ای متعادل و سرشار از مواد مغذی داشته باشد. استراحت کافی و اجتناب از داروهای بدون تجویز پزشک ضروری است.

• ادامه مصرف اسید فولیک و مکمل ها
• تغذیه سالم و متعادل
• استراحت کافی
• پرهیز از داروهای بدون نسخه
• کاهش استرس و فشارهای روانی

نکات پزشکی در هفته سوم بارداری

• آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون hCG
• تست های خانگی معمولا هنوز منفی هستند

هفته چهارم بارداری | زمان انجام تست بارداری

رشد جنین در هفته چهارم بارداری: در هفته چهارم، تخمک بارور شده (زیگوت) پس از عبور از لوله فالوپ، وارد رحم شده و در دیواره رحم لانه گزینی می کند. این فرآیند ممکن است باعث لکه بینی شود که طبیعی است. اکنون جنین به “بلاستوسیست” تبدیل شده و شروع به رشد می کند. اندازه جنین در این مرحله حدود 0.1 تا 0.2 میلی متر است و هنوز با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. سلول های درونی بلاستوسیست در حال شکل گیری اندام ها و جفت آینده هستند.

علائم مادر در هفته چهارم بارداری

در این هفته، علائم بارداری ممکن است کمی بیشتر از قبل احساس شوند، زیرا هورمون hCG (هورمون بارداری) در حال افزایش است. برخی علائم شایع عبارت اند از:

• احساس خستگی شدید و خواب آلودگی
• حساس شدن یا سفت شدن سینه ها
• لکه بینی خفیف ناشی از لانه گزینی
• تهوع یا حالت تهوع خفیف، خصوصاً در صبح
• افزایش ادرار
• احساس نفخ یا گرفتگی خفیف در شکم
• تغییرات خلقی و احساسات متغیر

مراقبت های لازم در هفته چهارم بارداری

اگر مطمئن نیستید که باردار هستید، انجام تست بارداری در این هفته معمولاً نتایج دقیق تری نشان می دهد. همچنین مراقبت از سلامت عمومی اهمیت زیادی دارد.

نکات مراقبتی شامل:

• ادامه مصرف اسید فولیک روزانه (حداقل ۴۰۰ میکروگرم)
• خودداری کامل از مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر
• پرهیز از مصرف داروهای بدون تجویز پزشک
• مصرف غذاهای مقوی، ترجیحاً شامل سبزیجات، میوه، لبنیات، پروتئین و غلات کامل
• دوری از استرس و ایجاد فضای آرامش بخش برای بدن
• مراجعه به پزشک برای تأیید بارداری و انجام آزمایش خون اولیه

نکات پزشکی در هفته چهارم بارداری

• سطح هورمون hCG در خون به صورت واضح قابل تشخیص است.
• اگر لکه بینی بیش از چند روز ادامه داشت یا همراه با درد شدید بود، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
• اگر بارداری با لقاح مصنوعی یا IUI انجام شده، پایش دقیق تری مورد نیاز است.

هفته پنجم بارداری | تشکیل لوله عصبی

رشد جنین در هفته پنجم: در این هفته جنین به سرعت رشد می کند و از یک توده سلولی ساده، به ساختار پیچیده تری تبدیل می شود. لوله عصبی (که بعداً مغز و نخاع خواهد شد) شروع به شکل گیری می کند و قلب کوچک جنین ممکن است شروع به تپیدن کند، هرچند هنوز با سونوگرافی دیده نمی شود. اندازه جنین حدود 1.5 تا 2.5 میلی متر است — تقریباً به اندازه یک دانه کنجد.

علائم مادر در هفته پنجم

هورمون ها بیشتر از قبل فعال اند، و حالا علائم بارداری واضح تر می شوند.

• تهوع، خصوصاً صبح ها (ویار صبحگاهی)
• سینه های حساس و بزرگ تر
• خستگی شدید
• تکرر ادرار
• نوسانات خلقی
• گاهی یبوست یا نفخ
• بیزاری از بعضی غذاها یا بوها
• افزایش ترشحات واژن

مراقبت های لازم در هفته پنجم

در این مرحله باید مراقبت های بارداری را جدی تر شروع کنید. اگر هنوز به پزشک مراجعه نکرده اید، زمان مناسبی است.

• تعیین وقت ملاقات با متخصص زنان برای تشکیل پرونده بارداری
• انجام آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون ها
• ادامه مصرف اسید فولیک و مکمل های لازم
• خوردن وعده های غذایی کوچک و متعدد برای کاهش حالت تهوع
• پوشیدن سوتین راحت برای کاهش حساسیت سینه
• اجتناب از مصرف کافئین زیاد
• خودداری کامل از داروهای بدون مشورت پزشک
• خواب کافی و کاهش استرس

هفته ششم بارداری | شنیدن صدای قلب جنین

رشد جنین در هفته ششم: در این هفته، جنین به سرعت در حال رشد است و حالا اندازه ای حدود 4 تا 6 میلی متر دارد؛ مثل یک عدس کوچک. قلب جنین اکنون شروع به تپیدن می کند و ممکن است با سونوگرافی واژینال قابل شنیدن باشد. چشم ها، گوش ها، فک، اندام های گوارشی و تنفسی شروع به شکل گیری می کنند. دست ها و پاها مثل جوانه های کوچکی از بدن جنین بیرون زده اند.

علائم مادر در هفته ششم

بدن شما به شدت در حال تطبیق با بارداری است، بنابراین علائم می توانند شدیدتر از هفته های قبل باشند.

• تهوع شدید (حتی در طول روز)
• بیزاری یا اشتیاق زیاد به برخی غذاها
• سینه های متورم، دردناک و حساس
• تغییر رنگ نوک سینه (تیره تر شدن)
• خستگی مفرط و خواب آلودگی
• سردردهای گاه به گاه
• نوسانات خلقی (گریه یا عصبانیت بی دلیل)
• افزایش ترشحات واژن (بی رنگ و بدون بو)
• گاهی لکه بینی خفیف

مراقبت های لازم در هفته ششم

هفته ای حساس برای تثبیت بارداری است. تغذیه، خواب و مراجعه به پزشک باید در اولویت باشند.

• انجام اولین سونوگرافی (ترجیحاً واژینال) برای بررسی سلامت جنین
• پرهیز از استرس و محیط های آلوده
• نوشیدن آب کافی برای کاهش سردرد و تهوع
• مصرف میان وعده های خشک مثل بیسکویت قبل از برخاستن از تخت
• ادامه مصرف فولیک اسید و شروع مکمل آهن در صورت توصیه پزشک
• اجتناب از مواد غذایی خام یا آلوده (تخم مرغ نپخته، گوشت نیم پز)
• بررسی داروهای مصرفی با پزشک

هفته هفتم بارداری | تغییرات اولیه در بدن مادر

رشد جنین در هفته هفتم: جنین حالا حدود 10 میلی متر (1 سانتی متر) طول دارد؛ تقریباً به اندازه یک بلوبری. قلب او با سرعتی بالا (حدود 90 تا 110 ضربه در دقیقه) می تپد و اندام های داخلی مانند کلیه ها و کبد در حال تکامل اند. دست ها و پاها در حال رشد هستند و انگشت ها کم کم شروع به شکل گیری می کنند، اما هنوز به هم چسبیده اند. چشم ها، سوراخ های بینی و جوانه های گوش بیشتر قابل تشخیص اند. لوله عصبی (که مغز و نخاع را تشکیل می دهد) اکنون کاملاً بسته شده است. ریه ها شروع به شکل گیری کرده اند.

علائم مادر در هفته هفتم

بدن همچنان در حال سازگار شدن با افزایش هورمون هاست، بنابراین ممکن است علائم شدت بیشتری بگیرند.

• تهوع صبحگاهی (یا در تمام طول روز)
• بویایی بسیار حساس
• نفخ و احساس سنگینی در شکم
• یبوست یا تغییر در حرکات روده
• حساسیت شدید سینه ها و سنگینی آن ها
• خستگی و بی حالی شدید
• تغییر در رنگ نوک سینه و بزرگ شدن هاله اطراف
• افزایش ترشحات واژن
• گاهی سردرد یا سرگیجه

مراقبت های لازم در هفته هفتم

هفته ای طلایی برای حفظ آرامش، خواب کافی و مراقبت از بدن.

• در صورت عدم انجام، زمان مناسبی برای اولین ویزیت بارداری است
• بررسی سطح ویتامین D و آهن در صورت نیاز
• خواب کافی در شب و استراحت در طول روز
• پرهیز از مصرف مواد کافئین دار زیاد (قهوه، چای پررنگ)
• انتخاب لباس زیر راحت و بدون فشار
• اجتناب از محیط های شلوغ یا پرخطر (برای پیشگیری از عفونت ها)
• شروع ورزش های سبک مثل پیاده روی با مشورت پزشک

هفته هشتم بارداری | رشد سریع اندام های جنین

رشد جنین در هفته هشتم: جنین حالا حدود ۱۶ میلی متر (۱٫۶ سانتی متر) طول دارد و وزن او کمتر از ۱ گرم است. ظاهرش بیشتر شبیه انسان شده و دم انتهای ستون فقرات که در هفته های قبل دیده می شد، اکنون از بین رفته است. انگشتان دست و پا از هم جدا می شوند و مفاصل (مانند آرنج و زانو) شروع به حرکت می کنند. پلک ها شروع به شکل گیری می کنند، اما هنوز بسته اند.

قلب با شدت بیشتری می تپد و اندام های اصلی مثل کبد، کلیه ها و مغز، به سرعت در حال رشد هستند. دستگاه گوارش و اندام های تناسلی نیز شروع به شکل گیری کرده اند، اما هنوز جنسیت قابل تشخیص نیست.

علائم مادر در هفته هشتم

هورمون های بارداری در اوج خود هستند و بسیاری از علائم، شدیدتر از قبل حس می شوند. علائم شایع این هفته:

• تهوع و استفراغ شدیدتر
• حساسیت یا درد در سینه ها
• ترشح بزاق بیش از حد
• نفخ، یبوست یا گاز معده
• تغییرات خلقی و زودرنجي
• افزایش ترشحات واژن
• تکرر ادرار
• سردرد یا احساس سرگیجه
• احساس فشار در زیر شکم

مراقبت های لازم در هفته هشتم

این هفته نیاز به مراقبت بیشتر از لحاظ تغذیه و مدیریت علائم دارد.

• اگر هنوز انجام نشده، اولین سونوگرافی برای بررسی رشد جنین را انجام دهید
• استفاده از مکمل های فولیک اسید و آهن طبق تجویز پزشک
• مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از یبوست
• مصرف وعده های غذایی کوچک و متعدد برای کنترل تهوع
• استفاده از سوتین های مخصوص بارداری برای کاهش درد سینه
• پرهیز از مصرف غذاهای نیم پز، فست فود و نوشابه های گازدار
• تمرین تکنیک های آرام سازی برای کنترل استرس (مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن)

هفته نهم بارداری | تهوع بارداری و راهکارهای کنترل آن

رشد جنین در هفته نهم: در این هفته، جنین تقریباً ۲٫۳ تا ۲٫۵ سانتی متر طول دارد (اندازه یک گیلاس) و وزن او به حدود ۲ گرم رسیده است. سر جنین هنوز بزرگ تر از بدن اوست، اما اجزای صورت مانند بینی، دهان و چشم ها کاملاً قابل تشخیص هستند. گوش ها در حال شکل گیری اند و پلک ها شروع به بستن می کنند. اندام های داخلی مانند کبد، طحال و کیسه صفرا در حال فعالیت هستند.

قلب کاملاً شکل گرفته و با حدود ۱۷۰ ضربان در دقیقه می تپد. انگشتان دست و پا اکنون مشخص اند و جنین می تواند حرکات کوچک انجام دهد، اگرچه مادر هنوز آن ها را حس نمی کند.

علائم مادر در هفته نهم

علائم بارداری در این هفته معمولاً در اوج خود قرار دارند. تغییرات هورمونی می توانند جسم و ذهن مادر را تحت تأثیر قرار دهند.

• تهوع صبحگاهی شدیدتر
• بیزاری از غذاها یا حساسیت به بوها
• افزایش ترشح بزاق
• خستگی شدید و خواب آلودگی
• سینه های سفت، متورم یا دردناک
• سرگیجه یا افت فشار خون
• تغییرات خلقی و تحریک پذیری
• لکه بینی خفیف (در صورت تداوم باید با پزشک مشورت شود)

مراقبت های لازم در هفته نهم

تمرکز این هفته بر پیگیری های اولیه پزشکی و مدیریت علائم است.

• تعیین وقت برای اولین معاینه کامل بارداری و آزمایش های خونی
• ادامه مصرف مکمل های تجویز شده
• خوردن غذاهای سبک و خشک برای کنترل تهوع
• پرهیز از بوی های تند و محیط های بسته
• استراحت کافی و خواب با کیفیت
• مصرف فیبر بالا برای جلوگیری از یبوست
• استفاده از کفش های راحت و عدم ایستادن طولانی مدت

هفته دهم بارداری | تکامل اندام های حیاتی جنین

رشد جنین در هفته دهم: در این هفته، جنین به حدود ۳٫۱ تا ۳٫۵ سانتی متر رسیده و وزنی در حدود ۴ گرم دارد؛ تقریباً به اندازه یک خرما. او دیگر رسماً وارد مرحله “جنینی” شده و از “رویان” به جنین کامل تبدیل شده است. اندام های حیاتی مانند کبد، کلیه ها، ریه ها و روده ها شروع به عملکرد می کنند. انگشتان دست و پا از هم جدا شده اند و ناخن ها شروع به شکل گیری کرده اند. استخوان بندی جنین (مخصوصاً استخوان های صورت و دست ها) در حال سفت شدن است.

حرکات بدن او بیشتر شده ولی هنوز مادر متوجه این حرکات نمی شود. جنسیت در حال شکل گیری است، اما در سونوگرافی هنوز قابل تشخیص نیست.

علائم مادر در هفته دهم

بیشتر علائم هفته های قبل همچنان وجود دارند، اما برخی ممکن است کمتر یا شدیدتر شوند.

• کاهش یا ثبات تهوع در برخی افراد
• سینه های متورم با نوک حساس و تیره تر
• تغییر در ترشحات واژینال (رنگ سفید یا شیری، بی بو)
• افزایش جریان خون منجر به گرگرفتگی
• یبوست و نفخ
• تکرر ادرار
• سردردهای هورمونی
• احساس خستگی و تغییرات خلقی
• حساس شدن به نور یا صدا

مراقبت های لازم در هفته دهم

با رسیدن به این هفته، توجه به وضعیت تغذیه و ویزیت های منظم پزشکی اهمیت بیشتری پیدا می کند.

• پیگیری و تکمیل آزمایش های سه ماهه اول
• خوردن غذاهای سرشار از آهن و پروتئین
• نوشیدن آب کافی برای کاهش یبوست و حفظ انرژی
• پرهیز از فعالیت های شدید یا خطرناک
• بررسی وضعیت دندان ها (بارداری ممکن است روی لثه تأثیر بگذارد)
• استفاده از لباس های راحت و مناسب دوران بارداری
• شروع یادداشت برداری از علائم برای گزارش به پزشک

هفته یازدهم بارداری | کاهش خطر سقط جنین

رشد جنین در هفته یازدهم: جنین اکنون حدود ۴ تا ۵ سانتی متر طول دارد و وزنش تقریباً ۷ گرم است؛ به اندازه یک انجیر. سر جنین هنوز نسبت به بدن بزرگ تر است، اما به تدریج تناسب می گیرد. استخوان های صورت کامل تر می شوند و گوش ها به محل نهایی خود در دو طرف سر منتقل می شوند. دست ها و پاها حرکت دارند، مفاصل باز و بسته می شوند.

جفت در حال کامل شدن است و به زودی نقش اصلی تغذیه را بر عهده می گیرد. اندام تناسلی خارجی شروع به شکل گیری کرده، اما هنوز در سونوگرافی قابل تشخیص نیست.

 علائم مادر در هفته یازدهم

بسیاری از مادران احساس می کنند وضعیت جسمی و روحی شان کمی بهتر شده است.

• کاهش تهوع در برخی مادران، اما در برخی همچنان ادامه دارد
• تورم و درد سینه ها با تیره شدن نوک آن ها
• افزایش ترشحات واژن (شفاف و بی بو)
• یبوست یا نفخ
• سرگیجه هنگام برخاستن سریع
• افزایش وزن یا ثبات وزن
• تغییرات خلقی و بی حوصلگی

مراقبت های لازم در هفته یازدهم

در این هفته توجه به مراقبت های پایه و آماده سازی برای سونوگرافی NT (غربالگری) ضروری است.

• برنامه ریزی برای انجام سونوگرافی NT (بین هفته های ۱۱ تا ۱۳)
• مصرف روزانه اسید فولیک و ویتامین های بارداری
• اجتناب از داروهای خودسرانه
• پیگیری فشار خون و علائم هشداردهنده مثل خونریزی یا درد شکم
• تغذیه سرشار از فیبر برای جلوگیری از یبوست
• پیاده روی سبک روزانه برای بهبود گردش خون
• دوری از استرس و استراحت کافی

هفته دوازدهم بارداری | بررسی سونوگرافی NT

رشد جنین در هفته دوازدهم: جنین حالا حدود ۵.۵ تا ۶ سانتی متر طول دارد و وزنش به حدود ۱۴ گرم رسیده است؛ اندازه ای در حدود یک لیموترش. صورت جنین شکل واضح تری پیدا کرده و چشم ها که پیش تر در دو طرف سر قرار داشتند، به مرکز نزدیک تر شده اند. ناخن های انگشتان در حال شکل گیری هستند و رفلکس مکیدن فعال شده است. جنین اکنون می تواند دهانش را باز و بسته کند.

روده ها که پیش تر خارج از شکم بودند، به داخل حفره شکمی بازمی گردند. ریه ها در حال رشد هستند و جنین حرکات تنفسی تمرینی دارد.

علائم مادر در هفته دوازدهم

با پایان نزدیک شدن سه ماهه اول، بسیاری از علائم اولیه بارداری رو به کاهش می گذارند، اما برخی همچنان ادامه دارند.

• تهوع و استفراغ کاهش می یابد یا متوقف می شود
• احساس خستگی کمتر از قبل
• افزایش اشتها
• سینه ها هنوز حساس و کمی بزرگ تر هستند
• افزایش ترشحات واژن
• یبوست یا نفخ شکم
• سرگیجه ملایم
• تغییرات خلقی

مراقبت های لازم در هفته دوازدهم

این هفته معمولاً با انجام اولین سونوگرافی مهم (NT) همراه است.

• انجام سونوگرافی NT برای بررسی ضخامت پشت گردن جنین و تشخیص زودهنگام اختلالات ژنتیکی
• بررسی وزن، فشار خون و ادرار در ویزیت پزشک
• ادامه مصرف مکمل های بارداری
• نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از یبوست
• دوری از غذاهای فرآوری شده و چرب
• انجام حرکات ورزشی سبک با تأیید پزشک
• کاهش استرس با مدیتیشن یا پیاده روی ملایم

هفته سیزدهم بارداری | پایان سه ماهه اول

رشد جنین در هفته سیزدهم: در این هفته، جنین حدود ۷ تا ۷.۵ سانتی متر طول و ۲۳ تا ۲۵ گرم وزن دارد؛ تقریباً به اندازه یک هلو! استخوان ها سخت تر می شوند، به ویژه استخوان های جمجمه و اندام ها. اثر انگشت های منحصربه فرد در حال شکل گیری هستند. دست ها و پاها به خوبی قابل تشخیص اند و جنین قادر به حرکت دادن انگشتانش است. دانستن این تغییرات نه تنها به مادر حس نزدیکی بیشتری با جنین می دهد، بلکه در کنار آن، محاسبه زمان زایمان نیز اهمیت زیادی دارد؛ چون با تخمین دقیق هفته بارداری، پزشک می تواند بهترین زمان برای غربالگری ها و آماده سازی های لازم پیش از تولد را تعیین کند.

کبد شروع به تولید صفرا می کند و طحال در تولید گلبول های قرمز نقش دارد. اندام های تناسلی خارجی نیز تقریباً شکل گرفته اند و ممکن است در سونوگرافی دیده شوند.

علائم مادر در هفته سیزدهم

با ورود به سه ماهه دوم، معمولاً احساسات فیزیکی و روانی بهبود پیدا می کنند.

• کاهش چشمگیر تهوع و استفراغ
• افزایش انرژی و کاهش خستگی
• حساسیت سینه همچنان ادامه دارد
• افزایش ترشحات واژن (بدون بو یا رنگ غیرطبیعی)
• سردردهای خفیف به دلیل تغییرات هورمونی
• گاهی گرفتگی عضلانی در پاها
• نفخ یا یبوست
• تغییرات خلقی

مراقبت های لازم در هفته سیزدهم

این هفته زمان خوبی برای تنظیم بهتر سبک زندگی و آمادگی برای رشد سریع تر جنین است.

• بررسی نتایج آزمایش های سه ماهه اول
• اطمینان از مصرف کافی کلسیم، آهن و اسید فولیک
• استفاده از کرم های مرطوب کننده برای جلوگیری از ترک پوستی
• کنترل وزن و تغذیه سالم (پرهیز از قند و چربی بالا)
• انجام حرکات کششی و ورزش های ایمن (مثل یوگای بارداری)
• حفظ سلامت روان از طریق آرام سازی و کاهش استرس
• مراقبت از وضعیت نشستن و خواب برای جلوگیری از درد کمر و لگن