آی وی اف چیست؟
آی وی اف (In Vitro Fertilization) یا لقاح مصنوعی یکی از روش های پیشرفته و مؤثر درمان ناباروری است که برای زوج هایی که به دلایل مختلف نمی توانند به طور طبیعی باردار شوند، به کار می رود. این روش به ویژه برای افرادی که سال ها برای داشتن فرزند تلاش کرده اند ،اما به دلیل مشکلاتی مانند ضعف اسپرم، مشکلات تخمک گذاری یا دیگر بیماری های مرتبط با دستگاه تناسلی موفق به بارداری نشده اند، بسیار مفید است.
در روش ای وی اف، تخمک های بالغ زن از تخمدان ها استخراج می شوند و در آزمایشگاه با اسپرم مرد ترکیب می شوند تا فرآیند باروری صورت گیرد. پس از تشکیل جنین و رشد موفقیت آمیز آن، جنین های به دست آمده به رحم منتقل می شوند تا بارداری آغاز شود.
IVF چگونه انجام میشود؟
در فرآیند IVF یا لقاح مصنوعی، تخمک های زن در آزمایشگاه با اسپرم مرد بارور می شوند و سپس جنین ها به رحم منتقل می شوند. در مرحله انتقال جنین، پزشک از یک لوله نازک برای وارد کردن جنین ها به رحم استفاده میکند. این مرحله معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از لقاح انجام میشود، زمانی که جنین ها آماده لانه گزینی در دیواره رحم هستند.
پس از انتقال جنین، ممکن است ۶ تا ۱۰ روز طول بکشد تا جنین ها در دیواره رحم کاشته شوند. اگر لانه گزینی موفق باشد، بارداری آغاز می شود و آزمایش بارداری پس از حدود دو هفته برای تأیید موفقیت آمیز بودن پروسه IVF انجام میشود. در صورتی که در میکرو اینجکشن اسپرم را مستقیما وارد تخمک می کنند.
حاملگی به روش آی وی اف
حاملگی به روش آی وی اف (In Vitro Fertilization) یا لقاح مصنوعی به معنای بارور کردن تخمک زن در خارج از بدن و در آزمایشگاه است. در این روش، تخمک زن با اسپرم مرد در محیط آزمایشگاهی لقاح مییابد و سپس جنین های حاصل از آن به رحم زن منتقل می شوند تا فرآیند لانه گزینی و بارداری آغاز شود. این روش معمولاً برای زوج هایی که مشکلات ناباروری دارند یا روش های درمانی دیگر برای آن ها جوابگو نبوده، استفاده می شود.
بارداری به روش آی وی اف یعنی چه؟
بارداری به روش آی وی اف (IVF) به این معنی است که تخمک های زن و اسپرم مرد خارج از بدن در آزمایشگاه ترکیب میشوند تا جنین هایی ایجاد شود. پس از لقاح، جنین های حاصل به رحم زن منتقل می شوند تا در آنجا لانه گزینی انجام شود. این روش معمولاً زمانی استفاده می شود که سایر روش های درمان ناباروری مانند داروهای تحریک تخمک گذاری یا روش های جراحی به نتیجه نرسیده اند.
مراحل آی وی اف چیست؟
فرآیند IVF یا لقاح مصنوعی در چند مرحله اصلی انجام می شود که در طول یک دوره تقریباً سه هفته ای تکمیل می شود .در این مراحل، تخمک ها و اسپرم جمع آوری می شوند، در آزمایشگاه بارور می شوند و سپس جنین ها به رحم منتقل می شوند. در اینجا مراحل دقیق تر انجام IVF شرح داده شده است:
۱. تحریک تخمدان:
در ابتدا، برای اینکه زن به جای تولید یک تخمک ،چندین تخمک بالغ تولید کند، پزشک داروهای هورمونی تجویز میکند. این داروها تخمدان ها را تحریک می کنند تا تخمک های بیشتری تولید شوند. در طول این مرحله، وضعیت فولیکول های تخمدان و وضعیت رحم از طریق سونوگرافی و آزمایش خون کنترل میشود تا مطمئن شوند که تخمک ها به درستی رشد کردهاند.
۲. تخمک گیری یا پانکچر:
هنگامی که تخمک ها به اندازه کافی بالغ شدند ،پزشک اقدام به استخراج آن ها میکند. این فرآیند که پانکچر نام دارد، با استفاده از سوزن مخصوص و باریک انجام می شود که از طریق واژن و تحت هدایت سونوگرافی وارد تخمدان ها میشود .تخمک های مورد نظر از تخمدان ها استخراج شده و برای مراحل بعدی آماده میشوند.
۳. جمعآوری اسپرم:
در روز تخمک گیری، اسپرم مرد نیز جمع آوری می شود. اسپرم در محیط آزمایشگاهی بررسی و آماده می شود تا اسپرم های فعال تر و با کیفیت تر برای لقاح انتخاب شوند. معمولاً توصیه می شود که مردان حدود ۳ تا ۵ روز قبل از جمع آوری اسپرم رابطه جنسی نداشته باشند تا تعداد و کیفیت اسپرم بهینه باشد.
۴. لقاح آزمایشگاهی:
در این مرحله، تخمک های جمعآوری شده با اسپرم های مرد در آزمایشگاه ترکیب می شوند تا لقاح صورت گیرد. در ابتدا، اسپرم ها به طور طبیعی به تخمک ها اضافه می شوند تا فرآیند لقاح انجام شود .در صورتی که لقاح به طور طبیعی رخ ندهد، از تکنیک ICSI (تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک) استفاده می شود تا شانس موفقیت افزایش یابد.
۵. بررسی جنین:
پس از انجام لقاح، جنین ها شروع به تقسیم و رشد میکنند. در این مرحله، جنین ها تحت بررسی دقیق قرار میگیرند تا کیفیت آن ها ارزیابی شود. پزشکان معمولاً جنین هایی را که از نظر رشد و تقسیم سلولی بهترین وضعیت را دارند، برای انتقال به رحم انتخاب می کنند.
۶. انتقال جنین:
در نهایت، جنین های انتخابشده به رحم زن منتقل می شوند. این مرحله با استفاده از یک لوله نازک (کاتتر) از طریق واژن و بدون نیاز به بیهوشی انجام می شود. معمولاً پزشکان برای افزایش شانس بارداری، چندین جنین را به طور همزمان به رحم منتقل می کنند. پس از انتقال جنین، بیمار باید مدتی را استراحت کند و مراقبت های بعدی را دنبال کند.
روش آی وی اف برای چه کسانی مناسب است؟
روش آی وی اف (In Vitro Fertilization) معمولاً برای زوج هایی که با مشکلات ناباروری مواجه هستند و دیگر روش های درمانی برای آن ها مؤثر نبوده، استفاده می شود. این روش به ویژه برای زوجهایی که به دلیل مشکلاتی همچون چسبندگی لگن، انسداد لوله های فالوپ، کاهش تعداد و تحرک اسپرم، کاهش ذخیره تخمدانی، یا اندومتریوز شدید نمی توانند بارداری طبیعی داشته باشند، مناسب است.
همچنین در مواقعی که مشکلات ناباروری علل ناشناخته دارند یا مرد دچار واریکوسل باشد، این روش به عنوان گزینه ای مؤثر برای بارداری در نظر گرفته میشود. آی وی اف همچنین برای زنانی که به دلیل مشکلات تخمک گذاری، سن بالا یا نیاز به اهدای تخمک یا اسپرم به بارداری نیاز دارند، به کار می رود .به طور کلی، IVF می تواند یک راه حل مؤثر برای زوج هایی باشد که دیگر روش های درمانی برای آن ها جواب نداده است. ای وی اف با اسپرم اهدایی و تخمک اهدایی هم امکان پذیر است.
عوارض آی وی اف چیست؟
روش آی وی اف (IVF) اگرچه یکی از مؤثرترین روش های درمان ناباروری است، اما همانند هر درمان پزشکی دیگری ممکن است با برخی خطرات و عوارض همراه باشد.
در اینجا به برخی از مهم ترین خطرات و عوارض آی وی اف اشاره می شود:
- عوارض ناشی از روش بازیابی تخمک: در فرآیند تخمکگیری یا پانکچر ،با استفاده از سوزن مخصوص تخمک ها از تخمدان ها خارج می شوند. این فرایند ممکن است باعث خونریزی ،عفونت یا آسیب به اندام های اطراف تخمدان ها شود. همچنین، در برخی موارد نادر، ممکن است به تخمدان ها آسیب وارد شده و منجر به عوارض بعدی شود.
- سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS): این سندرم زمانی رخ میدهد که تخمدان ها به طور غیرطبیعی پاسخ می دهند و به سرعت بزرگ می شوند. علائم شامل درد شکم، تورم، تهوع ،استفراغ و در موارد شدید مشکلات تنفسی است. در موارد نادر، این سندرم می تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
- سقط جنین: در بارداری های حاصل از آی وی اف، احتمال سقط جنین کمی بیشتر از بارداری های طبیعی است. این احتمال با سن مادر و کیفیت جنین ها ارتباط دارد. سقط جنین معمولاً در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتد.
- حاملگی خارج رحمی: در برخی موارد نادر، جنین ممکن است به جای رحم در لوله فالوپ کاشته شود که به این نوع بارداری، حاملگی خارج رحمی گفته می شود. این وضعیت می تواند خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
- حاملگی چند قلو: یکی از عوارض شایع آی وی اف، حاملگی چند قلو است (مثلاً دوقلو یا بیشتر). این مسئله می تواند خطرات زیادی برای مادر و جنین ها ایجاد کند ،از جمله افزایش خطر سزارین ،زایمان زودرس و مشکلات بهداشتی برای نوزادان.
- نقایص هنگام تولد: بر اساس برخی تحقیقات، بارداری های حاصل از آی وی اف ممکن است خطراتی مانند نقایص هنگام تولد را افزایش دهد. این نقایص ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، سن مادر یا درمان های مرتبط با آی وی اف باشد.
- زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد: حاملگی های حاصل از آی وی اف معمولاً با احتمال بیشتری از زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم مواجه هستند. این مسائل ممکن است مشکلات بهداشتی برای نوزاد به همراه داشته باشد.
- احتمال سرطان: برخی مطالعات نشان دادهاند که استفاده از داروهای هورمونی برای تحریک تخمدان ها در روش آی وی اف ممکن است به طور غیرمستقیم با افزایش خطر برخی انواع سرطان ها مانند سرطان تخمدان یا پستان مرتبط باشد .این مسئله هنوز در حال تحقیق است و برای بسیاری از بیماران نگرانی چندانی ایجاد نمیکند.
آزمایش آی وی اف شامل چه مراحلی است؟
آزمایش آی وی اف شامل مراحل مختلفی است که برای ارزیابی وضعیت و نتیجه فرآیند استفاده می شود. یکی از مهم ترین آزمایش ها، آزمایش خون بارداری (بتا HCG) است که پس از انتقال جنین انجام می شود و این آزمایش برای بررسی میزان هورمون بتا HCG در خون انجام می شود و می تواند نشان دهنده بارداری باشد.
در صورتی که این آزمایش نتیجه مثبت بدهد نشان دهنده موفقیت آمیز بودن فرایند آی وی اف و بارداری است. همچنین سایر آزمایش ها مانند سونوگرافی برای بررسی رشد جنین و سلامت رحم ممکن است در مراحل بعدی انجام شوند.
شانس موفقیت بارداری با روش آی وی اف چقدر است؟
درصد موفقیت بارداری با روش آی وی اف (IVF) بسته به سن، سلامت عمومی و عوامل دیگری که ممکن است بر فرآیند تأثیر بگذارد، متفاوت است. به طور کلی، موفقیت IVF به سن زن بستگی زیادی دارد.
در اینجا درصد موفقیت بر اساس سن زنان آورده شده است:
- زنان زیر ۳۵ سال: احتمال بارداری با آی وی اف در این گروه حدود ۴۶ درصد است. این گروه از زنان معمولاً شانس بیشتری برای بارداری موفق دارند زیرا ذخیره تخمدانی بهتری دارند و پاسخ به درمان های هورمونی مناسب تر است.
- زنان ۳۵ تا ۳۷ سال: در این گروه، احتمال بارداری با آی وی اف حدود ۳۷ درصد است. با افزایش سن، کیفیت تخمک ها و ذخیره تخمدانی کاهش می یابد که می تواند تأثیر مستقیمی بر موفقیت درمان داشته باشد.
- زنان بالای ۴۰ سال: در زنان بالای ۴۰ سال، شانس بارداری با آی وی اف به طور قابل توجهی کاهش می یابد و معمولاً تنها ۱۹ درصد از آن ها موفق به بارداری می شوند. با افزایش سن، کیفیت تخمک ها کاهش می یابد و خطر مشکلات ژنتیکی نیز بیشتر می شود ،که این عوامل می توانند بر درصد موفقیت تأثیر بگذارند.
این درصدها به طور کلی نشان دهنده روند عمومی موفقیت آی وی اف است، اما باید توجه داشت که موفقیت هر فرد ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف مانند وضعیت سلامت عمومی، کیفیت اسپرم و تخمک، و تکنیک های استفاده شده در مرکز درمانی قرار گیرد.
بعد از ای وی اف ناموفق چه کنیم؟
بعد از انجام آی وی اف ناموفق، ممکن است فرد تغییراتی در دوره قاعدگی و وضعیت جسمی و روحی خود احساس کند. این وضعیت طبیعی است، زیرا فرایند IVF برای بدن یک تجربه فیزیکی و عاطفی شدید است.
اما در این شرایط، چند اقدام مفید وجود دارد که می تواند به فرد در این مرحله کمک کند:
- مشاوره پزشکی و بررسی علل شکست: اولین اقدام پس از یک آی وی اف ناموفق، مشاوره با پزشک معالج برای بررسی علل احتمالی شکست است. پزشک ممکن است آزمایشات اضافی مانند هورمون ها، کیفیت تخمک ها، وضعیت لوله های فالوپ، و سایر عوامل تأثیرگذار را انجام دهد تا دلایل احتمالی شکست درمان را شناسایی کند.
- حمایت روحی و روانی: شکست در فرایند ای وی اف میتواند تأثیر عاطفی زیادی بر روی فرد بگذارد. دریافت مشاوره روانشناسی یا پیوستن به گروه های حمایتی برای افرادی که تجربه مشابه دارند، می تواند به مقابله با احساسات منفی و اضطراب کمک کند.
- استراحت و بهبود جسمی: پس از یک دوره درمان طولانی مانند آی وی اف، بدن به استراحت و زمان برای بازیابی نیاز دارد. از این رو، توجه به تغذیه، خواب کافی، ورزش سبک، و مدیریت استرس از اهمیت بالایی برخوردار است.
- بررسی گزینه های درمانی جدید: اگر IVF ناموفق باشد، پزشک ممکن است روش های درمانی دیگری را پیشنهاد دهد. این می تواند شامل تغییر در داروهای هورمونی، استفاده از تخمک یا اسپرم اهدایی، یا حتی استفاده از روش های جدیدتر مثل ICSI (تزریق اسپرم به تخمک) یا TESA (استخراج اسپرم از بیضه) باشد.
- آگاهی از گزینههای آینده: اگر IVF برای چندین بار ناموفق باشد، برخی زوج ها ممکن است به گزینه های دیگر مانند پذیرش فرزند یا استفاده از روش های مختلف باروری روی آورند. تصمیم گیری در این خصوص نیاز به زمان و تفکر دارد.
در نهایت، مهم است که بدانید IVF یک روش پیچیده است و عوامل متعددی بر نتیجه آن تأثیر می گذارند. در صورت عدم موفقیت با داشتن حمایت های مناسب و مشاوره های تخصصی میتوان امیدوار بود که در آینده شانس موفقیت بیشتر شود.
نشانه IVF موفق چیست؟
نشانه های موفقیت IVF (لقاح مصنوعی) معمولاً شامل علائمی است که در دوران ابتدایی بارداری مشاهده می شوند. این علائم ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما برخی از نشانه های اصلی موفقیت IVF عبارتند از:
- مثبت بودن تست بارداری: یکی از اولین نشانه های موفقیت IVF، مثبت بودن تست بارداری (آزمایش خون یا ادرار) است. این تست ها سطح هورمون بتا-hCG (هورمون بارداری) را اندازهگیری می کنند که معمولاً پس از لانه گزینی جنین در رحم افزایش مییابد.
- افزایش سطح هورمون بتا-hCG: پس از انتقال جنین، سطح هورمون بتا-hCG باید به طور پیوسته افزایش یابد. این افزایش نشان دهنده رشد جنین و بارداری سالم است.
- مشاهده کیسه حاملگی در سونوگرافی: بعد از انجام آزمایشات اولیه و مثبت بودن تست بارداری، پزشک معمولاً سونوگرافی انجام می دهد تا کیسه حاملگی را در رحم مشاهده کند. این مرحله معمولاً در هفته ۵-۶ بارداری انجام می شود و اولین نشانه از حضور جنین در رحم است.
- وجود ضربان قلب جنین: یکی از نشانه های قطعی موفقیت IVF، مشاهده ضربان قلب جنین در سونوگرافی است. این مرحله معمولاً در هفته های ۶-۷ بارداری رخ می دهد و نشان می دهد که جنین در حال رشد و تکامل است.
آی وی اف برای تعیین جنسیت چگونه انجام میشود؟
در صورتی که زوجین بخواهند جنسیت جنین خود را از قبل تعیین کنند، می توانند از روش های پیشرفته مانند ای وی اف (IVF) به همراه تکنیک هایی چون PGD (تشخیص ژنتیکی پیش از لانهگزینی) استفاده کنند. در این روش، ابتدا زنان داروهای تحریککننده تخمدان مصرف می کنند تا تخمک های بالغ تولید شوند.
سپس این تخمک ها با اسپرم همسر یا اسپرم اهدایی که کروموزوم مشخصی برای تعیین جنسیت دارد، لقاح مییابند. بعد از تشکیل جنین ها، به کمک تکنیک PGD، جنین ها از نظر جنسیت و سایر ویژگی های ژنتیکی مورد بررسی قرار میگیرند. جنینی که دارای جنسیت دلخواه باشد، به رحم مادر منتقل می شود تا فرآیند بارداری آغاز شود.
این روش به زوجین این امکان را می دهد که جنین با جنسیت مورد نظر را قبل از کاشت در رحم انتخاب کنند، اگرچه این نوع روش های انتخاب جنسیت معمولاً به دلایل پزشکی و با مشورت دقیق پزشکی انجام میشوند.
کاربردهای IVF چیست؟
آی وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی یکی از موثرترین روش های درمان ناباروری است که در شرایط مختلف برای کمک به زوجهایی که با مشکلات باروری مواجه هستند، به کار می رود.
برخی از کاربردهای رایج آی وی اف عبارتند از:
- تخلیه و خارج کردن لوله های فالوپ رحم: در صورتی که لوله های فالوپ آسیب دیده یا مسدود شده باشند و تخمک نتواند به طور طبیعی از تخمدان به رحم منتقل شود، روش IVF می تواند به درمان این مشکل کمک کند.
- درمان انسداد یا آسیبدیدگی لوله های رحم: این مشکل می تواند ناشی از عفونت ها، جراحی های قبلی یا بیماری های خاص باشد. IVF می تواند جایگزینی مناسب برای درمان باروری در این موارد باشد.
- درمان ناباروری بهخاطر کیفیت نامناسب یا کمیت ناکافی اسپرم ها در مردان: اگر تعداد یا کیفیت اسپرم ها در مردان پایین باشد و نتوانند به تنهایی لقاح را انجام دهند، آی وی اف با استفاده از اسپرم های سالم می تواند به بارداری کمک کند.
- رفع اختلال تخمک گذاری در خانم ها: مشکلاتی مانند فیبروئیدهای رحمی، یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان می توانند باعث اختلال در تخمک گذاری شوند. آی وی اف می تواند در چنین شرایطی به باروری کمک کند.
- درمان ناهنجاری های ژنتیکی: آی وی اف به همراه تکنیک های پیشرفته مانند PGD (تشخیص ژنتیکی پیش از لانهگزینی) می تواند به تشخیص و پیشگیری از انتقال بیماری های ژنتیکی به جنین کمک کند.
- درمان اندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری است که در آن بافتی مشابه بافت داخلی رحم در جاهای دیگر بدن رشد میکند و می تواند باعث ناباروری شود. آی وی اف می تواند گزینه ای موثر برای درمان ناباروری در افراد مبتلا به اندومتریوز باشد.
عمل ای وی اف چند ساعت طول میکشد؟
در روش آی وی اف، هنگامی که یک جنین مناسب تولید شد، فرآیند انتقال جنین به رحم انجام میشود. در ابتدا، دکتر زنان با استفاده از سونوگرافی، فولیکولهای تخمدان را شناسایی کرده و تخمکها را با استفاده از یک سوزن توخالی به طور دقیق از تخمدان خارج میکند.
این مرحله که به آن پانکچر یا جمعآوری تخمک گفته میشود، معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه زمان میبرد، اما در برخی موارد ممکن است تا یک ساعت نیز به طول بینجامد. این فرآیند در یک محیط آزمایشگاهی انجام میشود و تخمکهای به دست آمده برای بارور شدن با اسپرم آماده میشوند.
در آی وی اف چگونه از مرد اسپرم میگیرند؟
در روش آی وی اف (IVF)، برای استخراج اسپرم از مرد، معمولاً دو روش وجود دارد:
- اسپرمگیری به صورت طبیعی (مستقیم): در این روش، مرد در یک اتاق خصوصی نمونه اسپرم را از طریق انزال در یک ظرف استریل تهیه میکند. نمونه اسپرم جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل می شود تا از نظر کیفیت بررسی شود و اسپرم های فعال تر برای لقاح انتخاب شوند. معمولاً توصیه می شود که مردان چند روز قبل از تهیه نمونه، از انجام رابطه جنسی خودداری کنند تا اسپرم ها کیفیت بهتری داشته باشند.
- استخراج اسپرم از بیضه (در صورتی که انزال طبیعی امکان پذیر نباشد): در مواقعی که مرد قادر به تولید اسپرم به صورت طبیعی نباشد، از روش هایی مانند بیوپسی بیضه (برداشت بافت از بیضه) یا ASPIRATION (مکش اسپرم از بیضه با سوزن) برای استخراج اسپرم استفاده می شود. این روش ها معمولاً تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می شوند و در مواردی که اسپرم ها در مایع منی وجود نداشته باشند، از این تکنیک ها استفاده می شود.
کیفیت جنین در آی وی اف به چه عواملی بستگی دارد؟
کیفیت جنین های به دست آمده در روش ای وی اف به عواملی چون کیفیت تخمک و اسپرم اولیه وابسته است. پزشک متخصص نازایی با بررسی جنین های حاصل از لقاح آزمایشگاهی، بهترین و باکیفیت ترین جنین را برای انتقال اولیه به رحم انتخاب می کند. جنین های باقیمانده که کیفیت مطلوبی دارند، فریز می شوند تا در صورت نیاز در سیکل های بعدی مورد استفاده قرار گیرند.
بیهوشی در آی وی اف چگونه است؟
در فرآیند آی وی اف بیهوشی نقش مهمی در انجام مراحل حساس مانند تخمککشی ایفا میکند. نوع بیهوشی بر اساس شرایط بیمار و نظر متخصص بیهوشی تعیین می شود که معمولاً برای تخمک کشی از بیهوشی عمومی استفاده می شود زیرا این روش امکان انجام عمل را بدون درد و استرس برای بیمار فراهم می کند.
متخصص بیهوشی قبل از انجام بیهوشی وضعیت سلامت بیمار را ارزیابی می کند تا نوع داروی مناسب و مقدار آن را تعیین کند. این ارزیابی شامل بررسی سابقه پزشکی، آلرژی ها و وضعیت عمومی بیمار است.
دلیل انجام بارداری به روش آی وی اف چیست؟
بارداری به روش آی وی اف (IVF) یک تکنیک پیشرفته برای درمان ناباروری یا پیشگیری از مشکلات ژنتیکی است که در شرایط خاص به عنوان راه حلی موثر ارائه می شود.
این روش زمانی توصیه می شود که سایر درمان های کم تهاجمی تر مانند داروهای باروری یا لقاح داخل رحمی (IUI) موفقیت آمیز نبوده یا مناسب نباشند. همچنین برای زنان بالای ۴۰ سال که به دنبال درمان ناباروری هستند آی وی اف اغلب به عنوان اولین گزینه پیشنهاد می شود.
دلایل اصلی انجام آی وی اف عبارتاند از:
- آسیب یا انسداد لوله فالوپ: این شرایط می تواند فرآیند لقاح و حرکت جنین به سمت رحم را دشوار کند.
- اختلالات تخمک گذاری: تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری منجر به کاهش تعداد تخمک های قابل لقاح می شود.
- آندومتریوز: رشد بافت رحم در خارج از آن می تواند بر عملکرد تخمدان ها و لوله های رحمی تاثیر منفی بگذارد.
- فیبروئیدهای رحمی: این تومورهای خوشخیم ممکن است فرآیند کاشت تخمک بارور را مختل کنند.
- عقیم سازی قبلی (بستن لوله ها): در صورتی که لوله های رحمی مسدود شده باشند و فرد بخواهد دوباره باردار شود، آی وی اف گزینه ای مناسب است.
- اختلالات اسپرم: مشکلات مربوط به تعداد، حرکت یا شکل اسپرم ممکن است نیاز به آی وی اف را به همراه داشته باشد.
- ناباروری بدون دلیل: در مواردی که علت ناباروری مشخص نمی شود، آی وی اف به عنوان یک راهکار استفاده می شود.
- مشکلات ژنتیکی: در صورت خطر انتقال اختلالات ژنتیکی به فرزند، آزمایش ژنتیکی پیش از لانه گزینی همراه با آی وی اف انجام می شود.
- حفظ باروری پیش از درمان های سرطان: تخمک یا جنین می تواند برای استفاده در آینده منجمد شود.
- استفاده از رحم جایگزین: در مواردی که زن رحم مناسبی ندارد یا بارداری برای او خطرناک است، جنین های ایجادشده در آی وی اف می توانند در رحم جایگزین کاشته شوند.
این روش به زنان و مردانی که با مشکلات باروری مواجه هستند، فرصتی نوین برای داشتن فرزند و تحقق آرزوی والد شدن می دهد.
اقدامات قبل از انجام IVF چیست؟
پیش از آغاز فرآیند آی وی اف، انجام مجموعه ای از غربالگری ها و آزمایشات ضروری است تا وضعیت سلامت و آمادگی زوجین برای این روش درمانی ارزیابی شود. این اقدامات شامل موارد زیر است:
۱. آزمایش ذخیره تخمدان
هدف از این آزمایش، تعیین کمیت و کیفیت تخمک های موجود در تخمدان است. پزشک میزان هورمون هایی مانند هورمون محرک فولیکول (FSH)، استروژن و هورمون آنتیمولرین (AMH) را در روزهای ابتدایی چرخه قاعدگی اندازه گیری می کند.
همچنین، سونوگرافی تخمدان ها برای بررسی وضعیت تخمدان ها و پیش بینی پاسخ آن ها به داروهای باروری انجام می شود. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا بهترین روش تحریک تخمدان را انتخاب کند.
۲. تجزیه و تحلیل مایع منی
برای ارزیابی وضعیت اسپرم، آزمایشی به نام آنالیز مایع منی انجام می شود. در این آزمایش، موارد زیر بررسی می شود:
- تعداد اسپرم ها
- تحرک و سرعت حرکت اسپرم ها
- شکل و ساختار (مورفولوژی) اسپرم ها
این اطلاعات به تشخیص مشکلات احتمالی اسپرم و انتخاب روش مناسب برای باروری کمک می کند.
۳. غربالگری بیماری های عفونی
هر دو زوج از نظر بیماری های عفونی مانند HIV و سایر عفونت های قابل انتقال مورد آزمایش قرار می گیرند. این بررسی ها به منظور اطمینان از ایمنی فرآیند و پیشگیری از انتقال احتمالی بیماری ها انجام می شود.
۴. معاینه رحم
برای ارزیابی سلامت و وضعیت رحم، پزشک از روش های مختلفی مانند هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یا هیستروسکوپی استفاده می کند.
این معاینه برای شناسایی مشکلاتی مانند ناهنجاری های ساختاری رحم، وجود فیبروم ها یا پولیپ ها و انسداد یا آسیب به لوله های فالوپ انجام می شود.
این بررسی ها به پزشک کمک می کنند تا یک برنامه درمانی شخصی سازی شده برای شما تهیه کرده و احتمال موفقیت روش آی وی اف را به حداکثر برساند
مراقبتهای بعد از عمل آی وی اف چیست؟
پس از انتقال جنین در روش آی وی اف می توانید فعالیت های معمول خود را از سر بگیرید اما بهتر است از فعالیت های شدید و بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید. تخمدان ها ممکن است تا مدتی متورم باشند بنابراین استراحت کافی و اجتناب از ورزش های سنگین مانند دویدن توصیه می شود.
اگر درد یا خونریزی غیرعادی داشتید باید با پزشک مشورت کنیدو حدود دو هفته بعد از انتقال، آزمایش خون بارداری برای بررسی موفقیت آی وی اف انجام می شود و در صورت بارداری مراقبت های دوران بارداری آغاز می شود اما اگر بارداری رخ ندهد معمولاً مصرف پروژسترون متوقف می شود و قاعدگی در عرض یک هفته اتفاق می افتد
شانس تولد نوزاد با تکنیک IVF چقدر است؟
شانس موفقیت روش IVF به عوامل متعددی وابسته است که تاثیر مستقیم بر نتیجه این فرایند دارند. از جمله این عوامل می توان به سن مادر اشاره کرد؛ زنان جوان تر معمولاً شانس بالاتری برای بارداری موفق و تولد نوزاد سالم دارند و در مقابل زنان بالای ۴۱ سال معمولاً نیاز به استفاده از تخمک های اهدایی دارند تا احتمال موفقیت افزایش یابد.
وضعیت جنین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ جنین هایی که رشد بیشتری کرده اند شانس موفقیت بیشتری دارند هرچند تمامی جنین ها در مراحل رشد زنده نمی مانند.
تاریخچه باروری نیز نقش موثری دارد. زنانی که قبلاً زایمان داشته اند در مقایسه با کسانی که تجربه بارداری موفق نداشته اند شانس بالاتری دارند. همچنین علت ناباروری تأثیر قابل توجهی دارد؛ ناباروری ناشی از مشکلات شدید مانند آندومتریوز معمولاً شانس کمتری نسبت به مواردی دارد که علت آن ناشناخته است.
عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و کافئین بیش از حد و داشتن اضافه وزن نیز می توانند بر موفقیت آی وی اف تأثیر منفی بگذارند.
برای ای وی اف چه تعداد اسپرم لازم است؟
برای انجام روش آی وی اف به طور معمول حداقل ۱۰ تا ۲۰ میلیون اسپرم در نمونه مایع منی مورد نیاز است تا لقاح به درستی صورت گیرد. با این حال در مواردی که کیفیت اسپرم پایین است یا در روش هایی مانند تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) حتی اگر تعداد اسپرم ها کمتر باشد میتوان از آن ها برای لقاح استفاده کرد. این روش ها به ویژه برای شرایطی که تعداد اسپرم های سالم کم است می تواند شانس موفقیت آی وی اف را افزایش دهد.
برای ای وی اف چند مرتبه باید مراجعه کنم؟
تعداد دفعاتی که باید برای انجام آی وی اف مراجعه کنید بستگی به نیازهای فردی و تصمیم پزشک دارد. معمولاً برای هر دوره آی وی اف چندین مراجعه به پزشک لازم است. برخی افراد تنها یک بار این روش را امتحان می کنند در حالی که دیگران ممکن است چندین بار نیاز به انجام آن داشته باشند.
ایا ای وی اف سرطان زاست؟
در حال حاضر هیچ شواهد علمی قوی وجود ندارد که نشان دهد روش IVF به طور مستقیم باعث ایجاد سرطان در زنان می شود. با این حال برخی از داروهای هورمونی که برای تحریک تخمک گذاری در طول فرایند IVF استفاده می شوند ممکن است در بلندمدت تأثیراتی بر تخمدان ها یا سایر ارگان ها داشته باشند. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد اما تاکنون هیچ ارتباط قطعی بین IVF و ابتلا به سرطان های خاص از جمله سرطان تخمدان یا سرطان پستان اثبات نشده است.
ایا عمل ای وی اف درد دارد؟
در روش آی وی اف، معمولاً از بیهوشی عمومی یا موضعی برای جمع آوری تخمک ها استفاده می شود تا بیمار درد نداشته باشد. بعد از این فرآیند برخی زنان ممکن است کمی درد یا ناراحتی در ناحیه تخمدان ها یا رحم احساس کنند اما این درد معمولاً موقتی است.
روش آی وی اف برای پسر دار شدن چگونه است؟
برای پسردار شدن با روش آی وی اف، زوج ها باید در مراحل درمان این موضوع را با متخصص باروری مطرح کنند. در این صورت از تکنیک های آزمایش ژنتیکی برای تشخیص جنسیت جنین استفاده می شود.
پس از انجام لقاح و رشد جنین به مدت ۵ روز یک سلول از جنین برای بررسی کروموزومی برداشته می شود تا جنسیت آن مشخص شود و جنین پسر برای کاشت انتخاب شود. این فرآیند به زوج ها این امکان را می دهد که به طور دقیق جنسیت جنین را قبل از انتقال به رحم مشخص کنند.
هزینه ای وی اف در ایران چقدر است؟
هزینه درمان آی وی اف (لقاح آزمایشگاهی) در ایران معمولاً بسته به کلینیک و شهر متفاوت است اما به طور کلی می توان گفت که هزینه این روش درمانی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر پایینتر است.
در ایران هزینه یک دوره آی وی اف معمولاً بین ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان (بسته به مراکز مختلف) است و البته این مبلغ می تواند با توجه به نوع خدمات و آزمایشات مورد نیاز، تعداد دوره های درمان یا نیاز به درمان های اضافی (مانند آزمایش های ژنتیکی) بیشتر یا کمتر شود.
بهترین دکتر برای ای وی اف
برای انتخاب بهترین پزشک برای درمان آی وی اف باید به تخصص و تجربه پزشک در این حوزه توجه کنید. پزشک خوب معمولاً دارای تجربه گسترده در درمان ناباروری و استفاده از روش های پیشرفته در IVF است. همچنین اطمینان از داشتن مدارک معتبر و عضویت در سازمان های تخصصی در این زمینه اهمیت زیادی دارد. برای انتخاب مناسب مشاوره با افرادی که تجربه درمان IVF داشته اند یا مراجعه به کلینیک های معتبر نیز می تواند کمک کننده باشد. در نهایت باید به تعامل پزشک با بیمار و توجه به نیازهای فردی نیز دقت کنید.
بهترین مرکز آی وی اف در تهران
برای انتخاب بهترین مرکز IVF در تهران توصیه می شود که ابتدا از تجربه و تخصص پزشکان و میزان موفقیت درمان های IVF در مراکز مختلف اطلاعات کسب کنید. همچنین توجه به تجهیزات پیشرفته، خدمات مشاوره ای و پشتیبانی پس از درمان می تواند در تصمیم گیری شما موثر باشد. علاوه بر این نظرات بیماران و تجربیات آنها در مورد کیفیت درمان و مراقبت های ارائه شده نیز می تواند راهنمای خوبی باشد.